Sytuacja na rynku

• brak mocy w systemie KSE
• niska generacja wiatrowa
• problemy hydrologiczne
• wzrost zapotrzebowania na energię

Średnie ceny na rynku SPOT (TGE Rynek Dnia Następnego)

Na rynku terminowym obserwowaliśmy spadki cen energii elektrycznej. W trakcie 2016 r. cena najbardziej istotnego produktu BASE Y-17 spadła z poziomu 165,00 zł/MWh na początku stycznia do 162,00 zł/MWh na koniec grudnia.

Ceny na rynku terminowym

Na rynku terminowym TGE obserwuje się bardzo niską płynność - gdy porówna się obroty w okresie 2015 r. i 2016 r., wówczas spadek wolumenu obrotu, np. dla produktu typu BASE_Y, wynosi ok. 50%. Główną przyczyną takiego stanu rzeczy może być wygaszenie tzw. 100% obliga giełdowego związanego z kontraktami KDT.  

W 2016 r. zawierano również transakcje na produkt BASE Y-18, jednak z uwagi na odległy horyzont dostawy wolumen obrotu był zdecydowanie niższy niż w przypadku BASE Y-17. 

Obowiązki w zakresie uzyskiwania świadectw pochodzenia energii

Zgodnie z obowiązującymi przepisami przedsiębiorstwa energetyczne sprzedające energię elektryczną odbiorcom końcowym w 2016 r. zobligowane były do uzyskania i umorzenia następujących rodzajów świadectw pochodzenia:

W tabeli nr 3 przedstawiona została struktura cenowa kontraktacji na rynku sesyjnym TGE na poszczególne prawa majątkowe w 2016 r. W analizie pominięto PM „zielone” PMOZE ze względu na brak obrotu i całkowite zastąpienie ich przez PMOZE_A.

Ceny na rynku świadectw pochodzenia (rynek sesyjny TGE)

Limity uprawnień do emisji dwutlenku węgla i ich ceny rynkowe

W 2016 r. na ceny uprawnień do emisji CO₂ (EUA), oprócz czynników fundamentalnych, wpływały
m.in. sytuacja makroekonomiczna na świecie, wydawanie darmowych uprawnień dla przemysłu oraz postęp prac w zakresie reformy systemu EU ETS. Istotny wpływ na poziom cen miały również wydarzenia z grudnia 2015 r. tj. konferencja klimatyczna COP21 oraz złożona przez Polskę skarga dotycząca zmiany terminu startu MSR (mechanizm sterowania podażą uprawnień do emisji, którego wprowadzenie ma na celu likwidację nadwyżki, do którego m.in. trafią jednostki wycofane z rynku w ramach backloadingu). Polski rząd wyraził zgodę na złożenie skargi o stwierdzenie nieważności decyzji ustanawiającej funkcjonowanie MSR przed 2021 r. powołując się na naruszenie m.in. zasad: lojalnej współpracy, pewności prawa, ochrony uzasadnionych oczekiwań i proporcjonalności.

Unia Europejska ratyfikowała porozumienie klimatyczne przyjęte podczas COP21 w Paryżu i tym sposobem zrealizowane zostało kryterium uruchamiające wejście
w życie jego założeń (ratyfikowanie porozumienia przez co najmniej 55 krajów generujących co najmniej 55% emisji na świecie). Dla wielu zwolenników zaostrzania polityki klimatycznej przyjęte zobowiązania są niewystarczające, głównie przez niewielkie zaangażowanie największych emitentów (USA, Chiny, Indie) i w efekcie nie przełożą się na rzeczywiste ograniczenie emisji w najbliższych latach.

Druga, gwałtowana przecena uprawnień do emisji CO₂ mająca miejsce w czerwcu była efektem referendum w Wielkiej Brytanii, w wyniku którego większość obywateli opowiedziała się za Brexitem. Choć kraj zapowiedział pozostanie w systemie EU ETS, a także, ustalając budżet dla działań ograniczających emisje na lata 2028-2032, potwierdził kontynuację polityki klimatycznej, ceny uprawnień istotnie straciły na wartości. 

Zmiana cen EUA i CER

Zgodnie z najbardziej aktualnymi danymi publikowanymi przez Komisję Europejską wydanych zostało ponad 97% darmowych uprawnień dla przemysłu (pozostało jeszcze ok. 22 mln uprawnień głównie dla Hiszpanii, Włoch i Wielkiej Brytanii). Uprawnienia wydawane były z opóźnieniem. Włochy dopiero w marcu wydały uprawnienia za 2015 r.

Według publikacji Komisji Europejskiej z 19 maja 2016 r. nadwyżka EUA w systemie wyniosła 1,78 mld po realizacji obowiązku za 2015 r. (spadek o 0,3 mld). Emisyjność w Unii spadła o 0,4%. Roczne minimum osiągnięte przez najpłynniejszy z produktów terminowych (Dec-16) ustalono na poziomie 3,93 EUR/t.

Rozpoczęty na początku września trend wzrostowy jest efektem porozumienia pomiędzy komisjami środowiska (ENVI) i przemysłu (ITRE) w zakresie zmian w systemie EU ETS po 2020 r. Najważniejsze zmiany to wycofywanie uprawnień dla utraconych mocy wytwórczych czy anulowanie pewnej puli uprawnień wycofanych z rynku do MSR. 15 lutego 2017 r. odbyło się głosowanie Parlamentu Europejskiego, podczas którego przyjęto pakiet poprawek dyrektywy EU ETS uwzględniając m.in. wycofywanie z rynku 24% a nie 12% uprawnień przez co najmniej 4 lata funkcjonowania MSR, umorzenie 800 mln uprawnień wycofanych z rynku w ramach backloadingu, zwiększenie liniowego współczynnika redukcji do 2,2% (z 1,74%).